طراحی جیره غذایی تلیسه ها باید متوازن باشد تا سود سریع تر حاصل شود

هنگامی که می خواهید یک خوراک یا فراورده فرعی را برای تغذیه تلیسه ها بخرید، در نظر داشته باشید که ارزش غذایی آنها متناسب با اینکه این منبع خوراکی به منظور تأمین پروتئین، انرژی و یا سایر مواد مغذی دیگر استفاده خواهد شد، باشد زیرا مواد مغذی موجود در یک فرآورده فرعی ممکن است احتیاجات غذایی این دام را برآورده کند و یا احتیاجات را برآورده نکند که در نتیجه سبب کاهش بازده غذایی و کاهش رشد آنها خواهد شد.

هزینه های جیره بایستی بر اساس بازده غذایی یا میزان رشد دام و نه فقط بر مبنای مقدار هزینه به ازای هر کیلوگرم جیره کاملا مخلوط (TMR) مصرفی ارزیابی شود. همچنین در تهیه خوراک بایستی تغییرات کیفی و وضعیت عرضه آن در منطقه در نظر گرفته شود. وجود ثبات در تهیه یک منبع خوراکی بسیار مهم است، زیرا دو هفته به طول می انجامد تا باکتری های شکمبه به طور کامل با یک خوراک جدید تطابق پیدا کنند. تغییرات دائم از یک خوراک به یک خوراک دیگر هرگز به باکتری های شکمبه اجازه نمی دهد که بازده خود را بهینه نمایند.

پرورش دهندگان تلیسه و گاوداران بایستی بازده خوراک را مورد ارزیابی قرار دهند. ثابت شده که جیره های حاوی پروتئین بالاتر سبب رشد بیشتر و بهبود ضریب تبدیل خوراک تلیسه های جوان خواهند شد. جیره هایی که به خوبی برای تلیسه ها متوازن شده اند لازم است که حاوی میزان کافی از نشاسته قابل هضم و پروتئین و علوفه های با کیفیت بوده که به راحتی قابل هضم باشند. جیره های حاوی پروتئین بالاتر و متوازن شده سبب بهبود بیشتر ضریب تبدیلی غذایی و میزان رشد تلیسه ها می شوند.

در مقایسه با گذشته، نسبت پروتئین به انرژی تغییر یافته است

در گذشته، توصیه های NRC میزان انرژی مورد نیاز را بیش از حد مورد نیاز و میزان پروتئین را کمتر از نیاز تلیسه ها برآورد کرده بودند. در حال حاضر، با به روز شدن استانداردهای NRC و انجام تحقیقات جدید، ما قادر هستیم که جیره ها را از نظر نسبت پروتئین به انرژی به درستی تهیه کنیم و اجازه دهیم که تلیسه ها رشد مطلوبی بدون چاق شدن داشته باشند. حفظ جیره ها با سطوح بالاتر پروتئین قابل سوخت و ساز نسبت به انرژی قابل سوخت و ساز به تلیسه ها اجازه می دهد که آنها بر حسب ظرفیت ژنتیکی خود و بدون ترس  از چاق شدن به سرعت رشد کنند. این موضوع نیز دارای اهمیت است که وزن و قد تلیسه ها  در هر فرصتی و ترجیحا به طور ماهیانه پایش شود. با این اقدام، این اطمینان بوجود می آید که جیره ها به درستی تنظیم شده و نتایج مورد انتظار به دست آمده است. در صورتی که تلیسه ها چاق شوند، بسیار مشکل خواهد بود که آنها را به نمره بدنی (BCS) مطلوب برگرداند.

جداسازی تلیسه ها بر اساس سن و اندازه آنها را مدنظر داشته باشید

سایر عوامل مدیریتی نیز به بهبود میزان رشد تلیسه ها کمک می کند. یکی از عوامل عبارت است از گروه بندی تلیسه ها  بر حسب اندازه آنها که هر چه گروه بندی با فواصل نزدیک تر صورت گیرد، بهتر خواهد بود. حتی اگر تلیسه ها در یک گروه کوچک دارای فضای زیادی هم باشند، تلیسه های کوچک قادر نخواهند بود به اندازه وقتی که در گروه های مجزا قرار می گیرند به همراه تلیسه های هم اندازه خود رشد کنند. در گاوداری های کوچک تر، اغلب لازم است که تلیسه های با تفاوت سنی و اندازه بدن متفاوت در گروه های مجزا قرار گیرند. در صورتی که امکان گروه بندی نباشد، بایستی جیره براساس حفظ رشد جوان ترین تلیسه در گروه متوازن شود. در صورتی که نسبت پروتئین به انرژی در جیره درست باشد، تلیسه های بزرگ تر بدون این که چاق شوند، به سرعت رشد خواهند کرد ولی اگر جیره براساس میانگین سن گروه تنظیم شود، تلیسه های جوان تر قادر نخواهند بود که ظرفیت ژنتیکی رشد خود را نشان دهند. در این نوع گروه ها که تفاوت سنی زیادی وجود دارد، لازم است که نمره وضعیت بدنی (BCS) تلیسه های مسن تر پایش شود.

فرا رسیدن زمان تلقیح تلیسه ها را براساس اندازه جثه آنها انجام دهید
آماده بودن یا نبودن تلیسه ها برای تلقیح بر مبنای اندازه جثه آنها صورت گیرد نه سن آنها. ترجیحا" تلیسه های نژاد هلشتاین قبل از قرار گرفتن در گروه تلقیح دارای 130 سانتی متر قد در ناحیه جدوگاه باشند. پس از انجام هزاران بررسی، این عدد به دست می آید و اگر تلیسه ها قبل از تلقیح به این میزان قد در جدوگاه برسند، در وزن دلخواه و یا بالای این وزن خواهند بود. تشخیص به وزن مناسب رسیدن این تلیسه ها به طور چشمی نیز در هنگام تغذیه امکان پذیر است. پس از آن بایستی به گروه تلیسه های در حال تلقیح منتقل شوند.

اطلاعات کلیه تلیسه هایی که در یک گاوداری 1000 راسی زایمان نموده اند در جدول نشان داده شده است. اولین ستون مربوط است به سن اولین زایش تلیسه ها به سال و ماه، میانگین هفته چهارم شیردهی و هفته دوازدهم شیردهی به اضافه معادل شیر 305 روز بر مبنای بلوغ جسمی نیز آورده شده است. اطلاعات نشان می دهند که از نظر آماری تفاوتی در تولید شیر تلیسه هایی که بین 18 تا 24 ماه زایمان نموده وجود ندارد. تمام این تلیسه ها وقتی به قد 130 سانتی متر رسیدند، تلقیح شده بودند.

این موضوع به خوبی تائید شده است که این نوع تلیسه ها در طول دوره اول شیردهی خود و در دوره های بعدی نیز شیر بیشتری تولید خواهند کرد. تغذیه تلیسه ها آنقدر مهم است که آنها بایستی همانند گاوهای شیرده از جیره های متوازن و با کیفیت بالا مصرف کنند. بهبود بازده غذائی تلیسه ها یعنی افزایش ضریب تبدیل خوراک می تواند هزینه جیره های مصرفی را کاهش و نرخ رشد آنها را بهبود بخشد.

از آنجایی که بلوغ بستگی به اندازه جثه حیوان دارد و نه به سن آن، تلیسه ها نسبت به گذشته زودتر به سن بلوغ و اندازه تلقیح می رسند و زودتر هم وارد چرخه تولید شیر می شوند (ولی با اندازه جثه مطلوب). علاوه بر کاهش هزینه خوراک به ازای کیلوگرم رشد، بهبود میزان نرخ رشد تلیسه نیز مزایای دیگری دارد. باید توجه داشت، سامانه ایمنی دام نیاز مبرمی به مقدار کافی انرژی و پروتئین دارد تا بتواند به درستی عمل کند. تلیسه هایی که با مصرف جیره های با کیفیت پرورش یافته اند، به طور معنی داری نرخ مرگ و میر آنها کاهش یافته و در نتیجه قبل از رسیدن به مرحله بلوغ تعداد کمی دام از گله حذف می شود.